Doorlopend risicomanagement en leren van Corona
Het vak van Risicomanagement is volgens de meeste bronnen ontstaan in de verzekeringsbranche. De eerste soort verzekeringen komen we zelfs al rond 1700 jaar voor Christus tegen. Maar een verzekering tegen risico’s die je zelf niet kunt of wilt dragen zien we voor het eerst rond het einde van de 14de eeuw.
In Genua (Italië) werden toen de eerste gescheiden verzekeringscontracten een feit. Dit houdt in dat de polissen niet gebonden waren aan leningen of andere contracten. Zo konden de middeleeuwse gilden zich na het afwegen van hun risico’s verzekeren tegen die risico’s zoals brand, diefstal, ziekte en armoede.
“Afweging van mogelijke negatieve gebeurtenissen in de toekomst en hoe daarop te anticiperen, dat is risicomanagement.”
Inschatten risico op een virus
Een goede aanpak daarvoor is allereerst alle mogelijke relevante informatie te verzamelen en bij relevante experts (SME’s of te wel Subject Matter Experts) te rade te gaan. Een risicomanager kan zo’n proces faciliteren.
Een voorbeeld: Wat was er al bekend over een mogelijke wereldwijde virusbesmetting, zoals Corona? Wat zeiden SME’s en hoe hadden we kunnen anticiperen?
Aan de hand van Corona
1. De thriller van Koontz staat op dit moment op nummer 10 van bestverkopende literatuur op Amazon. In het boek schrijft Koontz over een virus dat in het geheim is ontwikkeld net buiten Wuhan. De Chinezen noemen het biologische wapen Wuhan-400.
2. Het Government risk reports (Ierland) schrijft en waarschuwt al voor een pandemie sinds 2014. In 2019 waarschuwde het nog:” a pandemic could disproportionately affect older people, and place greater pressure on our health system.”
3. In een discussie over pandemie in 2018, die werd gehost door de Massachusetts Medical Society en het New England Journal of Medicine, stelde Bill Gates nog dat een pandemie zou kunnen optreden binnen de komende 10 jaar.
4. Osterholm, een expert in infectieziekten publiceerde in Foreign Affairs magazine in 2005: “This is a critical point in our history. Time is running out to prepare for the next pandemic. We must act now with decisiveness and purpose.”
Dit zijn zo maar een aantal bronnen die gemakkelijk te vinden zijn op het Internet. Niet alle bronnen zijn even serieus te nemen, maar daarvoor is het van belang om je te omringen met SME’s vervolgens goed te luisteren om daarna zelf de risico inschatting te maken.
Zwarte zwaan of niet?
Er is enige discussie geweest of het Coronavirus een ‘Zwarte Zwaan’ is in de definitie van Taleb (schrijver van het wereldberoemde boek met die naam). Het antwoord is: “nee.” In de definitie van Taleb zelf gaat het om 3 voorwaarden:
- Een gebeurtenis die niet te voorspellen is
- die een zeer grote impact heeft én
- achteraf te verklaren is.
Gegeven de hiervoor genoemde 4 voorbeelden alleen al voldoet het niet aan de eerste eis. Overigens heeft Taleb dit zelf recentelijk in een youtube film ook aangegeven.
Blijven inschatten, leren en afwegen
Risicomanagement is een continu proces van risico’s inschatten, maatregelen voorzien en treffen om vervolgens het risicoprofiel opnieuw te wegen. Blijf om je heen kijken en blijf lering trekken uit de gebeurtenissen om je heen. Risico’s kunnen zich ontwikkelen waardoor andere beheersmaatregelen relevanter worden. En soms kunnen risico’s door de getroffen beheersing zelfs verdwijnen.
Het blijft dus ook een proces van continue leren. Kijken we weer even naar Corona.
De (met name Aziatische) landen, die al eens een heftige SARS uitbraak kenden lijken erg adequaat gereageerd te hebben op de Corona uitbraak en tellen relatief weinig slachtoffers. Hetgeen op zich ook weer een risico kan zijn omdat daar geen groepsimmuniteit wordt opgebouwd.
Van strategisch belang
Bovenstaande (re)acties als risico’s inschatten en maatregelen treffen om vervolgens je risicoprofiel opnieuw te wegen kunnen helpen om de risico’s van je organisatie beter in te schatten en zo de bedrijfsresultaten te verbeteren of de negatieve gevolgen te verkleinen.
Veelal gaan risicomanagement en performance management samen. Als performance management, denk aan het opstellen KSF’en (kritische succesfactoren) de basis vindt in risicomanagement draagt dat bij aan een integratie van strategie en risicomanagement. Dan wordt risicomanagement dus onderdeel van het strategieproces en de kern van de strategie- en bedrijfsvoering.
Wat ons betreft kunnen moderne organisaties niet zonder een continue proces van risicomanagement. Wees voorbereid!
Geschreven door Rob van Erp en Wim Pauw, docenten van de masterclass: Inleiding Operational RIsk Management op 10 juni.
Creating Insights biedt opleidingstrajecten voor de Finance Professionals binnen uw organisatie. We helpen je bij het up-to-date houden van kennis en verbeteren van professionele vaardigheden. De focus ligt hierbij op 3 kerngebieden: Financiële Technologie en Innovatie, Leiderschap en Persoonlijke Ontwikkeling en Financiële Updates. Meer weten? Klik hier
